Superblank 3-Oktoberfeest op Unesco-lijst?
Het was maar een heel klein berichtje op de voorpagina van het Leidsch Dagblad van enkele weken geleden: de 3 October Vereeniging gaat een verzoek indienen om ons 3-oktoberfeest op de lijst van ‘Nationale Inventaris van het Immaterieel Cultureel Erfgoed’ (waarbij het vooral gaat om de ouderdom, historiciteit, van het feest) van Unesco te plaatsen. Ons opgepompte dorpsfeestje is dat kennelijk waard. ‘Het ontbreken van het feest op die lijst is een pijnpunt voor veel leden’, staat er ook nog in dat krantenbericht (sic).
Mijn hele leven lang – inmiddels 61 jaren – ben ik nooit een Leidenaar tegen het lijf gelopen die tegen mij zei: ‘Vind jij het ook zo erg dat het 3-oktoberfeest niet op de lijst van Unesco staat’. En nu vraag ik mensen er rechtstreeks naar, maar niemand, echt niemand vindt het een probleem! Ze snappen niet eens waarover het gaat.
En wat is er zo ‘internationaal cultureel’ belangrijk dat het feest op die lijst moet? Maatschappelijk gezien zijn er bij ons 3-oktoberfeest wel wat kanttekeningen te plaatsen. Het is echt het meest witte feestje dat ik ken. Bij de Reveille, bij Koraalzang, en tijdens de Herdenkingsdienst zie ik alleen maar bleekscheten, die liederen zingen met soms enge nationalistische bijklanken. En die voor sommige bevolkingsgroepen discriminatoire associaties kunnen oproepen die – zo doen wij blanken dat – worden weggewoven vanwege het ‘andere’ historische tijdsbeeld waarin die liederen zijn geboren/geschreven.
Maar als Turkse, Surinaamse of Marokkaanse Nederlander ga je niet gauw uit volle borst liederen zingen die getuigen van wit-Hollandse suprematie, zeker niet als je een afstammeling bent van slaven die door Hollanders aan plantage-houders in Suriname of slavenhandelaren op de Antillen zijn verkocht.
En wat stelt dat feest door de eeuwen genomen, grofweg geformuleerd, nou precies voor. De enige constante is de Herdenkingsdienst die sedert 1575 wordt gehouden (met uitzondering van een aantal jaren gedurende de Tweede Wereldoorlog), in die eeuwen gecombineerd met vooral de toevallige aanwezigheid van wat kermis- en marktlieden in de stad. Wat een protestantse jolijt (sowieso een contradictie) was dat! Ja, het feest groeide zeker uit en leidde in 1886 tot de oprichting van de 3 October Vereeniging die – vooral de laatste 20/30 jaar – het feest enorm heeft opgepompt met allerlei activiteiten.
En inmiddels is ons prachtige feest – want dat is het echt – een logistieke gedrocht geworden en dreigt de drukte ons te gaan verstikken. Ik vrees een 3 oktoberfeest als het een prachtige, zonnige dag is (op een vrijdag of zaterdag). Het feest heeft zijn grenzen bereikt. Plaatsing op de Unesco-lijst kan de organisatie – door toestroom van buitenpoorters – alleen maar moeilijker maken. Mijnheer Zonnevylle, de stad kan dat niet aan; we snijden ons zelf in de vingers! De organisatie ervan gaat nog meer regie vragen met steeds meer vervelende gevolgen.
Ik mis zeker ook een sociale component. Want het is een feest geworden dat duizenden Leidenaars financiële sores bezorgt, en een aantal van hen de stad uit jaagt. Een dagje Efteling met een paar kids is goedkoper dan een bezoek aan de kermis, waar met de toename van de drukte exorbitante toegangsprijzen worden gerekend. Een proces dat door de 3 October Vereeniging zelf in gang is gezet door hoge huur te rekenen voor een standplaats, want ze mag immers die opbrengst gebruiken voor de organisatie van het feest.
Alweer een aantal jaren geleden werd er een grote actie gehouden om ook meer (ook armere) Leidenaars lid te maken – zogeheten tientjesleden, in guldens nog – van de 3 October Vereeniging. Dat leverde duizendenden leden op. Inmiddels bedraagt het minimumbedrag 8,50 euro (ofwel bijna 19 gulden), waarin begrepen een bijdrage van een euro voor ‘handmatige administratieve overboeking’. Gewoon gemiddeld elk jaar 5 procent contributieverhoging. Er zijn weinig organisaties die zoveel ‘lef’ hebben. Ik schat dat de grote ledenwinst van eind jaren negentig, tenminste is gehalveerd.
Een feest voor alle Leidenaars? Keep on dreaming!
Henk van der Post
www.leidsehenkie.nl
Nationale zuipschuiten-lijst?
Ik woon sinds 1975 in Leiden toen ik de opleiding voor verpleegkundige ging volgen in het AZL. Mijn moeder was Leidse en elk jaar kwam ik als kind 3 oktober vieren bij mijn oma op de Rijn en Schiekade. Ik keek daar het hele jaar naar uit.
Met mijn eigen kinderen vierde ik het ook altijd. Maar wat is het feest veranderd in een commercieel wangedrocht! Het duurt inmiddels 3 dagen en zuipen is het meest belangrijk geworden.
Ik ben eens van mijn fiets getrokken en uitgescholden na een late dienst op 2 oktober. Natuurlijk door stomdronken idioten, maar voor mij was het daarna gedaan met de 3 oktober pret.
Dit uit de hand gelopen dorpsfeest verdient geen plaats op de Unesco lijst, maar op de nationale zuipschuiten lijst.
Paula Groenendijk , Leiden
Mooie column, Henk van der Post. Goed deze te hebben gelezen in “mijn Leidsch Dagblad”, waar je “vroeger”, ook altijd gave stukken schreef.
Ga je dus vanaf nu maar volgen op deze Leidse Henkie site. Ik zou zeggen ga zo door met de goede kritische noot die ik dus vroeger al waardeerde van je! Vr. Groet Ronald Pleij
Duidelijk een links verhaal, maar goed daar is het leids dagblad om bekend. Ben het ook niet met u eens. Ik vier zowel 2 als 3 Oktober het feest mee. En er lopen heel veel allochtonen op de kermis ,optochten, en langs de marktkranen. Zij genieten. Ook veel allochtonen die hun producten proberen te verkopen. Super! Nu nog meezingen met de liederen. Wat is daar mis mee? U moet daar door heen prikken. Op koningsdag de Nederlandse vlag uithangen. Dan zijn ze echt geïntrigeerd. En dat het steeds drukker wordt, komt ook doordat het inwonersaantal toeneemt mede door de grote aantal nieuwkomers.
Ze moeten zich aan ons aanpassen. Als er 1 miljoen Nederlanders naar Marokko emigreren passen ze zich ook niet aan ons aan.
Een dagje Efteling is goedkoper zegt u.Oké maar je mag dan niet in de draaiende kookpotten Monsieur Cannibale want dat is racistisch volgens actiegroepen . En de attractie de Vliegende Hollander moet ook maar een andere naam krijgen.
Uw volgende verhaal in de krant zal wel over zwarte piet gaan. BAH !