Bewijs van onschuld Marinus van der Lubbe in ‘duistere’ Rijksdagbrand

Ach, we wisten al met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat onze Marinus van der Lubbe tijdens een showproces werd veroordeeld (tot de dood) voor het in brand steken van de Rijksdag in 1933. Maar nu is voor zijn onschuld ook bewijs gevonden, zo meldt het Leidsch Dagblad zaterdag 27 juli.

Lennings heeft samen met een collega tevergeefs geprobeerd de arrestatie en de rechtszaak tegen Marinus te voorkomen. De SA-man, overleden in 1962, liet de verklaring optekenen voor het geval er postuum een nieuw proces zou komen over de rol van Van der Lubbe. LD meldt dat het volgens de rechtbank om ‘een authentiek document gaat.’

Marinus van der Lubbe in 1933.

Marinus (Rinus) van der Lubbe (Leiden 1909, Leipzig 1934) was het eerste Nederlandse nazislachtoffer. Zijn daad en zijn dood hadden in Duitsland, in Nederland en internationaal enorme gevolgen: de nazi’s wonnen een week later de Duitse verkiezingen, en o.m. Nobelprijswinnaar Albert Einstein nam door de brand en het proces tegen Van der Lubbe stelling tegen de nazi’s. De nazi’s gebruikten de gelegenheid om de Duitse communisten helemaal uit te schakelen en hen op te sluiten in concentratiekampen.

Van der Lubbe bracht zijn vroege jeugd door in Den Bosch. Zijn vader was handelaar. Toen Marinus twaalf jaar was, stierf zijn moeder. Hij ging vervolgens bij het gezin van zijn zus wonen, in Oegstgeest. Hij werkte als metselaar. Bij een ongeval op de bouw kreeg hij kalk in zijn ogen; operaties om zijn sterk verslechterde gezichtsvermogen te herstellen, mislukten. Hij kreeg een uitkering van fl. 7,44 per maand. Vervolgens verhuisde hij naar Leiden, waar hij in krakkemikkige woningen leefde.

In de zaak Van der Lubbe is tot lang na zijn dood geprocedeerd. In 1955 deed zijn broer Johannes (Jan) met hulp van een onbekende sponsor, zijn eerste verzoek aan de West-Berlijnse justitie om de zaak te heropenen.In 1967 werd de terdoodveroordeling omgezet in acht jaar tuchthuis. In 1980 werd hij na een herzieningsverzoek van zijn broer Jan zelfs vrijgesproken. Dit werd later weer ongedaan gemaakt wegens het ontbreken van een wettelijke basis voor de heropening van de zaak.

Door toedoen van de Berlijnse advocaat werd op 6 december 2007 het doodvonnis tegen Marinus van der Lubbe door het Duitse Federaal Gerechtshof van Karlsruheopgeheven, waardoor de strafvervolging formeel werd stopgezet en de veroordeelde werd gerehabiliteerd. Dit gebeurde op basis van een in 1998 aangenomen wet die het mogelijk maakt bepaalde nationaalsocialistische vonnissen uit de periode tussen 1933 en 1945 ongedaan te maken.

Onthulling herdenkingsplaat in 1984 in het naar hem vernoemde Van der Lubbehof. Foto Leidsch Dagblad.

Uit een krantenartikel van de Duitse krant Die Welt van 27 juli 2019, en het LD, blijkt dat in diezelfde maand in het archief van de rechtbank Hannover een ten overstaan van de notaris afgelegde verklaring van Lennings is aangetroffen uit 1955, waarin deze bevestigt dat de brand al was gesticht voordat Van der Lubbe er aan kwam.

Bronnen: Wikipedia, Leidsch Dagblad