Nog steeds systematische discriminatie zwarte mensen in VS

Wie goed inzicht wil krijgen in de schofterige wijze waarop Amerikaanse (blanke) overheden omgaan met hun zwarte landgenoten, doet er goed aan de documentaire 13^th te bekijken. Daarin wordt door regisseur Ava Du Vernay een angstaanjagend beeld neergezet van systematische discriminatie van African Americans in het land van de ‘ongekende mogelijkheden’.

Nadat zwarte mensen eeuwen lang als slaven werden geëxploiteerd is officieel in 1865 de slavernij afgeschaft. Maar het leven wordt er daarna bepaald niet makkelijker of beter op. Vaak moeten ze hetzelfde werk blijven doen tegen zeer lage betaling; blijven derderangs – of minder – burgers. Er volgt een lange periode van wettelijke bevoorrechting van blanken, met name in de zuidelijke staten, die ’toevallig’ grotendeels ook nog in de ‘biblebelt’ vormen. Er is met voorbedachten rade een generatie kansloze, zwarte armoedzaaiers in stand gehouden/geschapen die woonde met vaak grote gezinnen in krotten; rechteloze mensen die – afhankelijk van de nukken van blanke politiemensen en burgers – dienden als kanonnnenvoer (KKK).

Formeel komt er – bijna alle zuidelijke staten waren tegen – met de Civil Rights Act van 1964 (nationale wetgeving) een einde aan de ongelijke behandeling (deze wet verbiedt ongelijke eisen voor kiezersregistratie en rassenscheiding op scholen, op werk en door publieke diensten). De eerste zwarte studenten moeten  in die tijd evenwel onder politie- en legerbegeleiding naar de universiteit worden begeleid.

Sindsdien is er wel wat verbeterd, maar het gaat veelal (statistisch gezien) om incidentele gevallen. In de jaren vijftig en zestig ontstaat er een zekere dreiging vanuit de zwarte gemeenschap. Intellectuelen  die openlijk discussies kunnen en durven aangaan, maar ook ‘kleine’ groeperingen als Black Panther die wraak willen op de blanke overheersers. In de jaren zeventig kakt het ideologisch allemaal een beetje in. Zwarte achterbuurten lijken ten prooi te vallen aan de goedkope drugs crack (heroïnerokers), een ontwikkeling die zelfs lijkt te worden gestimuleerd door de overheid (partijen drugs die door politiediensten in achterstandwijken zouden zijn gedumpt). Honderdduizenden arme zwarten raken verslaafd en zorgen voor criminaliteit om aan geld te komen voor hun verslaving. Crackverslaafden worden door de wet veel zwaarder bestraft dan cocaïne- en heroïnegebruikers (de drugs van de blanken, want veel duurder).

Het beeld dat – ook door presidenten als Raegan en Clinton – wordt geschapen is dat van een zwarte gemeenschap die de gehele Amerikaanse samenleving ontwricht en de vrijheid van het volk rechtstreeks bedreigt. Het beeld wordt zo sterk herhaald en opgedrongen dat zelfs veel zwarten gaan geloven in hun ‘schuld’.

Er komt een systeem van wetten en straffen om de zwarte drugsgebruiker op te sluiten. Machtige lobby-organisaties als Alec (American Legislative Exchange Council), een witte, oerconservatieve denktank (gesteund door het bedrijfsleven), die wetten en regelingen bedenkt en voorstelt aan lokale staatsparlementen en de Senaat. De organisatie heeft mede aan de wieg gestaan van de ‘Three Strikes Wetgeving’: wie voor de derde keer een strafbaar feit pleegt, wordt de rest van zijn leven opgeborgen.

Denk nou niet dat in de VS een strafzaak uitgebreid wordt behandeld door rechters: 97 procent van de gevangenen in de VS heeft in die zin nóóit een rechter gezien. Die zaken zijn allemaal administratief afgehandeld, op een dreigende, intimiderende manier zoals u die misschien kent uit films en documentaires: accepteer een bepaalde, meestal lagere straf, anders gaat het openbaar ministerie er voor het volle pond in met het risico dat u veel langer wordt gestraft! Want, zo zeggen de witte machtshebbers: het is voor de staat organisatorisch onmogelijk (niet te bemensen) om zoveel ‘misdadigers’ voor de rechter te kunnen brengen. Wie bekent, ook al is dat om tactische of financiële redenen, is schuldig, is crimineel. Zaak afgedaan.

Tel daarbij op dat zwarte mensen meestal geen geld hebben om zich vrij te kopen (de praktijk leert dat wie borg betaalt vaak niet meer voor de rechter komt, wordt vrijgesproken of veel lagere straf krijgt), en u begrijpt dat gevangenissen in VS echt uitpuilen, hetgeen leidt tot echt onmenselijke situaties. Door slimme ondernemers, die het beheer van veel gevangenissen van de staat hebben overgenomen (kostenbesparend), worden zwarten weer gebruikt als goedkope arbeiders, gelijkend de tijd van de slavernij. Die ondernemers hebben er een groot belang bij dat gevangenen ‘blijven komen’.

Obama verbaasde zich er over dat zijn land waar maar 5 procent van de mensheid woont, liefst een kwart van alle gevangenen van de wereld  huisvest. African Americans maken nog geen 10 procent deel uit van de bevolking van VS, maar vormen 42 procent van alle gevangen in het land (Latino’s en Asians dus niet meegerekend). Er zitten ‘kids’ van 18, 19 jaar de rest van hun leven vast omdat ze drie keer zijn betrapt op het roken van crack!  

Zwarte mensen in de VS: ze waren eerst slaven, daarna grofweg drugsgebruikers, thans bajesklanten. De documentaire 13^th laat de volgende vraag onbeantwoord: What’s next?