In het Hoogmade speelt rond 1919/1920 een onverkwikkelijke sociale affaire rond ene familie Van Steijn (onbekend waar die in Hoogmade woonde), die de kranten haalt. Het begint met een ingezonden brief van een Hoogmadese lezeres van De Leidsche Courant, die haar dorpsgenoten oproept de armlastige en met ernstige ziekten kampende familie te helpen met geld en goederen.
Een echt dorpsrel in Woubrugge, waarover A.-R. kamerlid Beumer zelfs vragen stelt aan de minister van Binnenlandse Zaken. De kern van de zaak: het botert niet tussen de jonge burgemeester Baumann van Woubrugge en ‘zijn’ op leeftijd zijnde veldwachter Van Hemessen, die in het dorp het al 35 jaar zo’n beetje ‘voor het zeggen’ denkt te hebben. Baumann wil de ‘vrijgevochten’ dorpsveldwachter disciplineren, maar die is daarvan niet gediend.
Rond het middaguur op dinsdag 24 mei 1921 brak brand uit in de oude Ark aan de Kerkstraat in Hoogmade. Het vuur greep zo snel om zich heen dat die pas werd ontdekt toen de vlammen al door het rieten dak sloegen. Waarschijnlijk is de brand ontstaan bij een van de schoorstenen als gevolg waarvan alle 5 rietgedekte woningen en de herberg in korte tijd in vuur en vlam stonden.
door Hans van der Wereld
In de loop der jaren is in Hoogmade vele malen een of ander jubileum gevierd. Denkt u maar aan de ontelbare gouden huwelijksfeesten, het zoveel jarig bestaan van een vereniging, een school of een kerk. Een bijzondere noot tussen al die feestvieringen en herdenkingsdagen waren priesterfeesten. Een hele katholieke gemeenschap kon in de ban zijn van het vijfentwintig-, veertig- of zelfs vijftigjarig priesterjubileum van de plaatselijke pastoor. Soms kon zo’n feest zelfs ongekende proporties aannemen waarvoor ‘alles uit de kast werd gehaald’.
Het was jaren een publiek geheim in Hoogmade en omgeving. Welke kwajongens hadden toch op 13 april 1954 molen De Freek in brand gestoken?
De meeste oudere dorpelingen wisten het wel (ook al omdat het verhaal in café Pons publiekelijk door Piet was verzonnen), maar zwegen er over.
Ik hoorde het van mijn stiefvader Siem van Tol (de derde man van mijn moeder Gré van der Post-Wesselman) die mij in 2005 of daaromtrent schoorvoetend vertelde dat dat ‘per ongeluk’ was gedaan door Piet van der Ing en Koos van der Voorn (zoon van de bakker, later als televisiepresentator Jack genaamd).
Hij vertelde er inderdaad het indertijd door Piet verzonnen verhaal bij van het waterhoentje dat al brandend tegen de rieten kap was gevlogen.
In het Witte Weekblad van 2008 vertelt Piet het ‘ware verhaal’, maar noemt nog steeds de naam van zijn vriendje van toen niet als mede-dader.
De Freekmolen (zie foto) is gebouwd in 1687, en vervulde in 1954 toen de jongens ‘m in brand stak al geen rol meer voor de waterhuishouding in de polder.
Siems grootmoeder Maria Zwetsloot, (23 december 1859 – 8 maart 1937), getrouwd geweest met Cornelis Gerardus van Tol (Siems grootvader Gerrit, 27 februari 1857- 2 maart 1916) laat bij haar overlijden meer schulden dan bezittingen na. Het is onduidelijk welke oorzaken daaraan ten grondslag liggen. De financiële situatie is zelfs zo benard dat er geen geld is voor de begrafenis van Maria Zwetsloot. De kinderen – de zonen – hebben de kosten van de uitvaart betaald.
In 2007 waren er welgeteld 1.199 mensen met de achternaam Straathof in Nederland, met een concentratie van 106 in Alkemade, 67 in Woubrugge/Hoogmade en 63 in Leiden. Van alle ‘Straathoven’ woonden ongeveer de helft in Zuid-Holland.
Tante Ali van der Geest – van Tol (gisteren – 24 juli – 102 jaar oud geworden), geboren in Hoogmade, woonachtig in retirement-center Paloma’s Landing in Albequerque/New Mexico. Ze schuifelt dagelijks met haar rollator om het gebouw heen maar wel met inachtneming van corona-regels, getuige haar mondkapje op de foto. Op haar verjaardag gisteren heeft ze via FaceTime nog contact gehad met haar jongste zus Bep in Hoogmade (al haar broers en andere zussen zijn inmiddels overleden) . ,,Ze praat nog steeds aan één stuk door” en ze volhardt in haar wens om 108 jaar te worden, want dat is immers de hoogste leeftijd tot op heden die een inwoner van het retirement-center ooit bereikte:,,Still going strong!” Op naar de 108 dan maar, tante Ali!
Het is niet iets dat een mens elke dag doet – daarvoor is het te prijzig – maar wel een fantastische ervaring. Deze zomer (2020) werd in de Westergasfabriek in Amsterdam in de maanden juli en augustus een 6-gangenmenu gereserveerd (‘Rond de tafel’) door sterrenkoks. Een fantastische ambiance, sfeervol ook (zie foto voor de verlichting) met levende muziek, terwijl je op normaal geluidsniveau met elkaar kon praten (ruim 200 gasten, schat ik). Wij waren er op 8 juli toen Erik van Loo (Parkheuvel) het diner verzorgde. Het diner: gazpacho komkommer (gepofte rijst, haring, oude jenever), Westlandse tomaat (diverse structuren, karnemelk, basilicum), krab (grapefruit, munt, koolrabi, witte misto), Bresse kip 1992 (ravioli, nieroogkreeftjes, bospaddenstoelen, kreeftencrèmesaus), kalfshaas (gepocheerde kalfshaas, gnocchi van Parmezaan, groene asperges) en als afsluiter aardbei (savarin, vanille ijs, krokant. Vergezeld van zes verschillende wijnen. En effe wat zeuren nog: bij de koffie smakeloze chocolade, en helaas, geen tandenstokers.
Een klassenfoto, beter gezegd een schoolfoto want er staan scholieren uit verschillende klassen op (dat kon ook niet anders want de school telde in die jaren nog maar 4 lokalen) – uit plusminus 1925.
Bovenste rij (vlnr): Jan Kapteijn, Cor van Leeuwen Jz., Dirk van der Post, Bert Mooren, Koos Volwater, Bert Lieverse Cz., en Wim van Leeuwen Jz.
Tweede rij (vlnr): waarschijnlijk mej. E. Van der Voort, Gerrie van Tol Jdr., Aleida Kapteijn, Siem van Tol, Leo Rijkelijkhuizen, Jo Volwater, Jans Witteman, Cornelia Verbij, Truus van der Zwet en waarschijnlijk mej. Meijer (de vrouw van…).
Derde rij (vlnr): Marie van der Voorn, Mien van Tol, Marie Rijkelijkhuizen, Mien Mooren, Nel van Leeuwen, Marie van Tol, Pietje Verbij (onderwijzeres) en Cor Witteman.
Vierde rij (vlnr): Dirk Elstgeest, Marie van Leeuwen Jdr., Agnes Kapteijn, Marie van der Post, Riek Rijkelijkhuizen, schoolhoofd meester Meijer, Catrien Rijkelijkhuizen, Mien van Rijn Cdr., Ali van Tol, Hans Widlak en Frans Witteman.
Vijfde rij (vlnr): onbekend, Koos van der Post, Jan van Wieringen, Kees Verbij, Tiny van der Voorn, Cor Rijkelijkhuizen, Bets van der Voorn, Gerrit van Tol, Niek Witteman, Hein van Leeuwen Bz. en Jaap Elstgeest.