Ton Nieuwenhuizen, een jaar of vijf geleden.
In het LUMC waren ze nog bezig met behandelplannen. Te laat, want mijn kameraad Ton Nieuwenhuizen koos en kreeg euthanasie. Donderdag 8 oktober is hij gecremeerd. De pijn was ondraaglijk geworden en hij voelde langzaam de kracht uit zijn lijf wegvloeien. Het was genoeg voor hem. Wegwezen dus.
Alles is betrekkelijk. Huisraad op straat voor studentenpand aan de Oude Singel in Leiden, maar wel met een poster op het raam met ‘Geloof in je studententijd’. In dit geval vast van korte duur dat geloof…
Een paar weken geleden bezocht ik Maastricht; ik was welhaast de enige in de drukke binnenstad die een mondkapje droeg. Tijdens een herdenkingsdienst onlangs voor een overleden vriendin – veel 65-plussers – waren er op bijna dertig mensen slechts twee met een mondkapje, en er werd gehugd en gekust. Sommigen keken zelfs vreemd op toen ik mijn elleboog ter begroeting aanbood.
Bij de brug over de Does kon tijdens de Tweede Wereldoorlog de toegang tot Hoogmade worden afgesloten met boomstammen. Foto Vereniging Van Hemessen.
Niet dat Hoogmade de rust zelve was, maar heel veel bijzonders is er tijdens de Tweede Wereldoorlog in dat katholieke dorp niet gebeurd. Heel gechargeerd gesproken gebeurde er in het dagelijks leven niet veel meer dan dat de Duitsers bij de entree van het dorp een soort ‘afsluitbaar‘ hekwerk van zware boomstammen hadden geplaatst dat de toegang beperkte.
Voor wie deze situatie vreemd is: geheel rechts (onhoog) loopt de Noord Aa (richting A4) die hier kruist met de Does en de Kromme Does (zuidelijk, richting Wijde Aa). Pand 33 is waarschijnlijk het woonhuis – later boerderij – van Siem van Tol (1914-2014), dat later het adres Vissersweg 14 kreeg. Mogelijk is de kleine stipje bij het water de hooiberg. Die verdween in 1963 toen die plaats moest maken voor de nieuwe woning van Siem van Tol (thans: Vissersweg 16). De boerderij is in fasen gesloopt. Het laatste restje – de stal – in 2015.
Een tekening van het onroerend goed en de bewoners (en hun beroepen) in Hoogmade anno 1830 door ene G. Lijnenhout.
De bewoners van links naar rechts volgens de nummering op het kaartje (nummers 1 t/m 9 ontbreken op deze tekening). Voor een goed begrip: ‘bouwman’ is het oud-Nederlandse woord voor boer of tuinder:
10. G. van ’t Wout; W. Ruigrok v.d. Werve, schippersknecht;
11. P. v.d. Meer, arbeider;
12. S. van Kins, arbeider;
13. G. v. Heteren, timmerman;
14. P. Schats, timmermansknecht; Arie Berg, schipper;
15. Korn. Witteman, winkelier;
16. Teunis Doeswijk, bouwman;
17. onvermeld;
18. Joh. v.d. Veer, bouwman;
19. M. v. Vliet, arbeider;
20. Jac. Beugelsdijk, scheepsmaker; P. Verbij, bouwman;
21. Arie v. d. Ploeg, kastelein;
22. W. v. Steijn;
23. S. Bizot, kleedermaker;
24. onvermeld;
25. Andries Witteman, broodbakker;
26. Klaas v. Leeuwen, waagmeester;
27. onvermeld;
28. Wed. W. Moerkerk;
29. Albert v. Wiet(?)ingen, schipper; Dirk Colijn, schippersknecht; Klaas Disseldorp, schoenmaker;
30. Joh. Vlasveld, schoolonderwijzer;
31. J. Hillenaar, bouwman;
32. Corn. v.d. Pauw, rietdekker;
33. Krijn Zwetsloot, koopman;
34. onvermeld;
35. J.F. Kuiper, predikant.
Bron museum Van Hemessen, Woubrugge
Op dit moment wordt er hard gewerkt aan een opknapbeurt van de Hooigracht. Parkeervakken verdwijnen, meer ruimte voor fietsers en voetgangers en meer groen/bomen. Maar de gemeente Leiden en de wegwerkers houden wel erg weinig rekening met de door de regering uitgevaardigde anderhalve meter afstand in verband met het risico van corona-besmetting. Het smalle pad voor voetgangers dat in verband met de opknapbeurt voor voetgangers is gecreëerd mag met recht een ‘Coronastraatje’ worden genoemd met een breedte van soms hooguit een meter. En geen uitwijkmogelijkheden ook om elkaar ‘fatsoenlijk’ (op anderhalve meter dus) te laten passeren. Als je verstandig bent, maak je geen gebruik meer van deze route, maar bewoners van dit deel van de Hooigracht zijn wel gedwongen om er dagelijks gebruik van te maken. Dat geldt ook voor bezoekers van bv. supermarkt De Zaailing (Hooigracht 41). Die kunnen deze zaak het beste bezoekeb via de Groenesteeg.
Het is even wennen zo’n stadhuistoren zonder uurwerk, zonder tijdsaanduiding. De monumentale raadzaal, de gevel aan de kant van de Breestraat, de toren en het klokkenspel (en uurwerk) worden tegelijk gerestaureerd. Na de verbouwing wordt het stadhuis een ‘werkplek die samenwerking mèt en vòòr de stad stimuleert’, aldus de website van de gemeente Leiden.
In het ziekenhuis nabij haar woonplaats Lacroix sur Meuse (Verdun) is op 19 maart Marianne Bank-Kranenburg (geboren 1947) overleden. Zij leed al vele jaren aan Parkinson, en belandde na een val met een gebroken heup in het ziekenhuis, waar zij aan uitputting is overleden.
Het voorjaar ten voeten uit, gefotografeerd op het plein bij het museum Volkenkunde in Leiden op woensdag25 maart.
Ik vind dat restaurants/horeca weer zo snel mogelijk open moeten, in verband met corona zeer streng gereguleerd weliswaar: maximum aantal mensen (eigenlijk halvering van het aantal zitplaatsen) die op ten minste twee meter van elkaar kunnen zitten; flesjes sanitizer (antibacteriële gel) op tafel, doekjes (zelf in prullenbak werpen), keukenpersoneel met hygiënische handschoenen dat gerechten bijvoorbeeld op een balie plaatst, waar gasten het zelf ophalen. Een stuk veiliger, denk ik, dan met z’n alle naar de supermarkt!